Generalny Inspektor Danych Osobowych powoływany jest i odwoływany przez Sejm Rzeczpospolitej Polskiej za zgodą Senatu. Gwarantuje to pewną niezależność tego organu od organów administracji publicznej, których to działanie podlega kontroli GIODO.
Należy zauważyć, iż taki tryb powoływania organu zajmującego się ochroną danych osobowych obywateli jest normą przyjętą również w państwach europejskich21. W Polsce sprawa powoływania GIODO nie została do tej pory precyzyjnie określona przez ustawodawcę, może to powodować w przyszłości problemy z wyborem tego organu. Według ustawy bowiem generalnego inspektora powołuje i odwołuje Sejm za zgodą Senatu. W przypadku braku takiej zgody, oznacza to, że Sejm nie może samodzielnie powołać ani odwołać generalnego inspektora. Ustawa nie rozstrzyga tej kwestii, brakuje tu przepisu określającego procedurę stosowaną w takim przypadku.
Nowelizacja ustawy dokonana dnia 22 stycznia 2004 r. wprowadziła ponadto możliwość powołania zastępcy Generalnego Inspektora22.
Ustawa w art. 8 wyznacza szczegółowo kryteria, które łącznie musi spełniać kandydat na Generalnego Inspektora. Wśród tych kryteriów możemy wyróżnić kryteria sformułowane jednoznacznie, których interpretacja nie ulega żadnym wątpliwościom, jak również kryteria ocenne, mało precyzyjne. Te drugie to wyróżnianie się wysokim autorytetem moralnym i posiadanie odpowiedniego doświadczenia zawodowego. Brakuje jednak odwołań w ustawie czy też w innych rozporządzeniach do kwestii, czym musi wykazać się kandydat aby posiadać odpowiedni autorytet moralny i doświadczenie zawodowe. Warunkami sformułowanymi jednoznacznie są: posiadanie obywatelstwa polskiego i zamieszkiwanie na terytorium RP oraz wykształcenie prawnicze, a także niekaralność za przestępstwo.
Generalnego inspektora powołuje się na 4 lata, a jego kadencja trwa od momentu złożenia ślubowania (art. 9). Ta sama osoba może pełnić funkcję generalnego inspektora najwyżej dwie kadencje. Kadencja generalnego inspektora wygasa z chwila jego śmierci, utraty obywatelstwa lub odwołania przez Senat. Ustawa przewiduje również odwołanie generalnego inspektora w przypadku popełnienia przez niego jakiegokolwiek przestępstwa.
Niezakłócona działalność Generalnego Inspektora Danych Osobowych zagwarantowana jest immunitetem. Nie można go pociągnąć do odpowiedzialności karnej ani pozbawić wolności bez zgody Sejmu. Nie może być również zatrzymany lub aresztowany, chyba że zostanie on ujęty na gorącym uczynku popełnienia przestępstwa. O takim zatrzymaniu musi zostać poinformowany marszałek Sejmu, który to może nakazać jego natychmiastowe zwolnienie.
Ustawa narzuca warunki generalnemu inspektorowi, których wypełnienie ma zapewnić mu niezależność zawodową, polityczną i związkową. Andrzej Drozd określa je jako negatywne kryteria kwalifikacyjne23. Stanowisko to nie może być łączone z żadnym innym, wyjątkiem jest stanowisko wykładowcy wyższej uczelni. Nie może poza tym należeć do żadnej partii politycznej i związku zawodowego.
Stosownie do art. 8 ust. 4 Generalny Inspektor w zakresie wykonywania swoich zadań podlega tylko ustawie. Mamy tu do czynienia z przyjęciem pełnej niezależności, ponieważ jeżeli o wykonywanie jego zadań, nikt nie może wydawać Generalnemu Inspektorowi żadnych pleceń czy wskazówek. Pod tym względem niezależność GIODO możemy przyrównywać do niezależności sądu czy sędziego24.
Copyright © 2008-2010 EPrace oraz autorzy prac.